Bobry

Bobry są z pozoru niezdarnymi zwierzętami. W rzeczywistości są to jednak najsprawniejsi inżynierowie w świecie natury, którzy przekształcają duże połacie terenu. Czasem ich przedsięwzięcia „budowlane” nie są mile widziane przez ludzi, ponieważ powodują straty w postaci zniszczonego drzewostanu, zalanych użytków rolnych bądź terenów zurbanizowanych. Mimo tych strat, bilans ich pracy jest dla nas dodatni i oznacza wymierne korzyści, takie jak zwiększenie retencji wodnej. W Polsce ostrożne szacunki wskazują, że dzięki bobrom retencjonujemy około 100 mln m³ wody. Oznacza to poprawę bilansu wodnego poprzez spowolnienie odpływu, a tym samym zmniejszenie wrażliwość na suszę i zwiększenie dostępności wody także dla produkcji rolnej i leśnej.

W związku z tymi korzyściami warto o bobry dbać i starać się z nimi współpracować. W przypadku wystąpienia szkód możemy podjąć szereg działań zaradczych mających na celu ochronę drzewostanu bądź zmniejszenie terenu zalewu spowodowanego tama bobrową.

Gdzie/kiedy zastosować

W przypadku wystąpienia szkód takich jak zalanie terenu rolniczego bądź zurbanizowanego, uszkodzenie cennego drzewostanu oraz uszkodzenia konstrukcji nasypu drogi bądź wału przeciwpowodziowego.

Krótki opis techniczny

Jeżeli chcemy obniżyć wysokość piętrzenia tamy bobrowej możemy zastosować rury przelewowe w tamie bobrowej. W tym celu możemy zastosować rury kanalizacyjne PCV o średnicy około 15-20 cm. Montaż rury należy rozpocząć od rozebrania górnej część tamy i obniżenia lustra wody do poziomu poniżej powierzchni okolicznego terenu (należy pamiętać, żeby głębokość wody wynosiła minimum 80 cm). W miejscu rozebranej korony należy zamontować rurę PCV i przykryć materiałem pochodzącym z rozebranej tamy (gałęziami i patykami a następnie błotem; nie należy używać samego błota). Jeden koniec rury PCV należy umieścić pod powierzchnią wody od strony istniejącego rozlewiska. Powinien być on zabezpieczony metalowym koszem. Drugi koniec rury należy wyprowadzić poza tamę bobrową na znaczną odległość. Poleca się także nawiercenie końców rury otworami o średnicy 30 mm tak, aby w przypadku zatkania wylotu woda mogła i tak przepływać.  Całość konstrukcji powinna zostać stabilnie zakotwiona do podłoża.

W przypadku, kiedy bóbr uszkadza cenny drzewostan, który chcemy zachować, należy zastosować metalowe siatki owinięte wokoło pnia. Siatki te powinny mieć wysokość około 1 m.

W przypadku uszkodzenia nasypów np. drogowych można zastosować zbrojenie nasypu metalową siatką, tak aby bóbr nie mógł w nim wykopać nory. Zbrojenie instaluje się na całej długości, na której nasyp graniczy z ciekiem wodnym.

Korzyści

• Zwiększona retencja
• Zwiększona bioróżnorodność
• Ochrona przed suszą

O czym należy pamiętać

Bóbr w Polsce jest objęty częściową ochrona gatunkową i obowiązują w stosunku do niego zakazy wymienione w § 6 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Wszelkie działania, które dotyczą ingerencji w istniejącą tamę lub norę należy zgłosić do RDOŚ i uzyskać niezbędne zgody. Dotyczy to także instalacji rury obniżającej piętrzenie tamy.